طراحی الگوی اندازه گیری سرمایه فکری سازمانهای فرهنگی کشور

سرمایه فکری دانشی است که می تواند تولید ارزش کند. امروزه توجّه به سرمایه های فکری، رویکردی است که ابزار تحقّق کارایی و کارآمدی را در اختیار مدیران بخش دولتی می گذارد و از این رو مولفه های ناملموس مورد توجّه شدید در بخش دولتی قرار گرفته است، علیرغم این میزان اهمّیت، سرمایه فکری در سازمان های دولتی به ندرت جایگاه خود را یافته است و تا کنون تعداد کمی از سازمان های دولتی برای اندازه گیری و مدیریت و گزارش داراییهای ناملموس خود تلاش کرده اند. این تحقیق در پی ارائه مدلی برای اندازه گیری و ارزیابی سطح سرمایه های فکری در سازمان های فرهنگی-دولتی کشور و آزمون مدل از طریق ارزیابی سرمایه های فکری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان بزرگترین و اصلی ترین سازمان متولی فرهنگ در ایران می باشد، تا از این رهگذر در جهت مدیریت هر چه بهتر این سرمایه ها گام برداشته شود. در این تحقیق پس از مروری بر ادبیات سرمایه های فکری و به خصوص مدل های اندازه گیری و ارزیابی سرمایه فکری در سازمان های دولتی، مدل اولیه تحقیق طراحی شد، با استفاده از تکنیک گروه کانونی و دلفی و استفاده از نظرات خبرگان شاخص های مدل تعدیل و اصلاح شدند و پرسشنامه حاصله در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد آزمون قرار گرفت. آزمون kmo و بارتلت و جدول اشتراکات برای تأیید کفایت داده ها به کار گرفته شد و با استفاده از تحلیل عاملی و مدلسازی معادلات ساختار یافته فرضیه های تحقیق در مورد ابعاد و مولفه های تشکیل دهنده سرمایه فکری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد بررسی قرار گرفتند و مدل تحقیق با داده های تجربی مورد برازش قرار گرفت. درادامه توسط آزمون t به بررسی فرضیه های مربوط به وضعیت موجود و مطلوب سرمایه های فکری وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی پرداخته شد و آزمون فریدمن با رتبه بندی ابعاد سرمایه فکری این وزارتخانه اهمیت هر یک از آن ها را در سرمایه فکری سازمان نشان داد. نتایج پژوهش، پایایی ابزار سنجش و روایی ابزار سنجش و مدل ارائه شده تحقیق را نشان داد. نظر به این که این تحقیق در پی ارائه الگوی اندازه گیری سرمایه فکری سازمان های فرهنگی کشور به ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، نتایج این تحقیق الگوی ارائه شده را در 4 بعد سرمایه انسانی، سرمایه سازمانی، سرمایه اجتماعی و سرمایه ارتباطی مورد تأیید قرار داد و به علاوه 12 مولفه اصلی این ابعاد نیز مورد تأید قرار گرفتند. نتایج تحقیق همچنین اختلاف وضعیت موجود و مطلوب سرمایه های فکری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را نشان داد. در میان ابعاد سرمایه فکری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سرمایه سازمانی کمترین اختلاف را با وضع مطلوب داشت، و پس از آن سرمایه اجتماعی و ارتباطی و انسانی قرار گرفتند.